In vliegtuigen ontkom je er bij een plaats in de economy class niet aan dat je beenruimte minimaal is. Waarom kiezen luchtvaartmaatschappijen ervoor de stoelen in de toeristenklasse dicht opeen te zetten?
De reden voor de beperkte hoeveelheid beenruimte is weinig verrassend: hoe dichter de stoelen op elkaar staan, hoe meer passagiers aan boord kunnen stappen, hoe meer omzet gegenereerd kan worden. In de afgelopen 25 jaar ontstond de mogelijkheid om stoelen van lichter en dunner materiaal dan voorheen te laten maken, zodat die dichter achter elkaar geplaatst kunnen worden. Dit kan zelfs een compleet nieuwe rij opleveren. In een Boeing 737 zouden hierdoor bijvoorbeeld zes extra stoelen toegevoegd kunnen worden (3-3-configuratie). Boeing 777’s waren twintig jaar geleden nog voorzien van negen stoelen naast elkaar per rij (in een 3-3-3 opstelling), inmiddels hebben bijna alle maatschappijen dit aangepast naar tien stoelen per rij in een krappere 3-4-3 opstelling.
In 2017 presenteerde Airbus een conecpt voor de A380plus. De vliegtuigbouwer wilde klanden de mogelijkheid bieden om 23 extra passagiers mee te nemen door het toestel uit te rusten met een middenrij van vijf stoelen; een 3-5-3 indeling. De A380plus is echter nooit verder dan de tekentafel gekomen.
Grote irritatie
Door de jaren heen is de beenruimte almaar minder geworden, blijkt uit een onderzoek van de Amerikaanse Consumentenbond. Sinds 1985 zijn stoelen gemiddeld 3,5 procent dichter op elkaar komen te staan, al is de ruimte nog steeds acceptabel genoeg om de vliegveiligheid te kunnen garanderen. Voor consumenten is dit een van de grootste ergernissen tijdens een vlucht, aldus een onderzoek van Skyscanner in 2019. Van de duizend respondenten ziet 44 procent dit als de grootste irritatie. In Groot-Brittannië spande een reiziger van een vlucht vanuit dit land naar Canada zelfs een rechtszaak aan wegens beenruimte van 74 centimeter. Hij kreeg uiteindelijk gelijk, omdat er minimaal 86 centimeter beenruimte op intercontinentale vluchten moet worden geboden.
Verschillen
De hoeveelheid beenruimte kan ook nog per maatschappij verschillen. EUClaim stelt dat de ruimte in economy class varieert tussen de 74 en 90 centimeter. Uit onderzoek van Tix.nl blijkt dat de economy-stoelen in de Boeing 737s en 757s van Thomson en het Amerikaanse Spirit Airlines de minste beenruimte bieden: 71 centimeter. EasyJet zit daar met twee centimeter boven. Daarentegen biedt Air France haar reizigers op korte afstandsvluchten 81 centimeter. KLM, de partner van de Franse luchtvaartmaatschappij, heeft in haar vliegtuigen beenruimte variërend tussen de 76 en 89 centimeter.
Het vergelijken van beenruimte met websites als seatguru of AeroLOPA blijft echter appels met peren vergelijken. De beenruimte wordt gemeten van de achterkant van de rugleuning tot de achterkant van de eerstvolgende rugleuning, waarbij geen rekening wordt gehouden met de dikte van de stoel. Waar oudere vliegtuigen vaak meer beenruimte lijken te bieden pakt dit in praktijk vaak anders uit door de dikkere stoelen.
Daarnaast kiezen steeds meer maatschappijen ervoor om het literatuurvakje te verplaatsen van kniehoogte naar oogoogte, om zo meer effectieve beenruimte te creëren zonder de stoelen verder uit elkaar te plaatsen. Sommige airlines, zoals Ryanair, hebben het vakje zelfs volledig verwijderd, onder andere om de vliegtuigen sneller schoon te kunnen maken.
Premium economy
De afgelopen jaren hebben steeds meer maatschappijen een ‘premium economy’ geïntroduceerd. Voor grofweg de dubbele ticketprijs van een economy-ticket krijgen reizigers meer beenruimte, een betere stoel en een opgeleukte maaltijd. De ‘nieuwe’ reisklasse is bij veel maatschappijen inmiddels verreweg de meest winstgevende aan boord, gevolgd door business. In first en economy valt voor veel airlines relatief weinig te verdienen.
Op Europese vluchten bestaat ‘premium economy’ nog niet als reisklasse, al is het vaak wel mogelijk om stoelen met extra beenruimte te reserveren. Zo biedt KLM ‘economy comfort’ aan op Europese vluchten en laten bijna alle airlines klanten bijbetalen om een stoel bij de nooduitgang te reserveren.